Legionella, een gevaarlijke bacterie. Of toch niet?
Legionella… de afgelopen maanden was het thema niet uit de media weg te slaan. In Evergem en omliggende gemeenten brak legionella uit. De uiteindelijke oorzaak van de besmetting was te vinden in een koeltoren van een bedrijf dat gelegen is de Gentse Kanaalzone. Ondertussen werden de gepaste (veiligheids)maatregelen getroffen.
Naar aanleiding van dit triest voorval waarbij een 30-tal mensen geïnfecteerd geraakten en 2 mensen het leven lieten, gingen wij op gesprek bij onze preventieadviseur. Wat is legionella en wat moeten zorginstellingen doen om dergelijke besmetting te voorkomen?
Luc, de afgelopen maanden was de legionella-uitbraak niet uit de media weg te slaan. Wat is legionella?
Legionellose is een ernstige longziekte die veroorzaakt wordt door de legionellabacterie.
Waar leeft deze bacterie?
De legionellabacterie komt vrij voor in de natuur o.a. in oppervlaktewater kan je sporen van deze bacterie terugvinden. Ook in de bodem en in leidingwater komt de legionellabacterie voor.
Wanneer kan je besmet worden?
Wanneer de bacterie in een klein aantal voorkomt, dan vormt deze geen rechtstreeks gevaar. Het gevaar doet zich voor wanneer de bacterie zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Dat gebeurt hoofdzakelijk in stilstaand water dat een temperatuur heeft tussen 25°C en 55°C.
Het drinken van water met legionella is op zich niet gevaarlijk. Het water komt dan in het spijsverteringsstelsel terecht. Maar door het inademen van deze bacterie geraak je wel besmet. Het gevaar zit in de verneveling van het water, de fijne waterdruppeltjes of damp, zeg maar. Als de bacterie daarin aanwezig is dan kan deze bij inademing in de longen terecht komen. Deze kleine waterpartikeltjes kunnen mogelijks vrijkomen bij het douchen, bij een airco of luchtbevochtiger of in een bubbelbad… .
Bij de situatie die zich enkele maanden geleden voordeed werden de legionellabacteriën verspreid via één van de koeltorens van een karton- en papierbedrijf.
Welke zijn de symptomen die besmette personen vertonen en hoe kan deze longziekte behandeld worden?
De tijd die tussen de besmetting en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen zit is 2 tot 10 dagen. Wie geïnfecteerd is, vertoont in hoofdzaak symptomen die gelijkaardig zijn als deze van een griep: hoofdpijn, spierpijn, hoesten en kortademigheid en koorts. Ook een longontsteking steekt op. Het komt voor dat mensen braken en diarree krijgen. Legionellose-patiënten moeten zo snel mogelijk een arts raadplegen. Met antibiotica is de ziekte goed te behandelen.
Wat doet Curando om een legionella-uitbraak te voorkomen?
Net als alle andere zorginstellingen is Curando gebonden aan strenge maatregelen.
Om te voorkomen dat een legionellabesmetting uitbreekt, moet in eerste instantie en logischerwijs het volledige waterleidingnet van de voorziening legionellavrij zijn en gehouden worden.
Organisaties zijn bij wet verplicht om een beheersplan op te maken en dit uit te voeren. In dit plan worden alle belangrijke parameters zoals de temperatuur van het water, spoelen van de leidingen e.d. opgenomen. Ook Curando maakte in samenwerking met een gespecialiseerd bedrijf voor iedere locatie dergelijke beheersplannen op.
Wie moet de parameters opvolgen?
Binnen Curando heeft elke site zijn verantwoordelijke medewerker. De verantwoordelijken moeten onder andere:
- Er op toezien dat alle aftappunten gebruikt worden. Zo niet moeten de betreffende tappunten opgenomen worden in het onderhoudsplan.
- De minimum en maximum temperaturen van het warme en koude water op regelmatige basis controleren.
- Jaarlijks op de voorziene tappunten stalen van warm en koud water nemen. Deze stalen worden geanalyseerd door een deskundig labo.
Nog een laatste vraagje. Heb je nog een tip voor de lezers van onze nieuwsbrief.
In principe zijn er heel wat preventiemaatregelen die mensen kunnen nemen. Mensen die vragen hebben over dit thema kunnen de website van het Agentschap voor Zorg en Gezondheid raadplegen: https://www.zorg-en-gezondheid.be/legionella. Daar zijn tal van tips te vinden.
Mijn tip naar alle lezers toe is:
Controleer regelmatig of de temperatuur van de boiler ingesteld is op minstens 60°C. Want vanaf 60° wordt de legionellabacterie gedood.
Graag voeg ik er nog deze “zomerse” tip aan toe:
Tijdens de zomermaanden blijft een tuinslang soms lang in de zon liggen. Het water dat in de slang zit warmt dan op. En uit bovenstaande weet je dat de legionellabacterie zich het snelst vermenigvuldigd in stilstaand water en bij een temperatuur tussen 25 en 55°C. Laat daarom na gebruik de tuinslang leeglopen.
Bedankt, Luc!